मृत्युपत्र करा : संपत्तीचे वाद टाळा
विदर्भ न्यूज एक्सप्रेस
वृत्तसंस्था / नवी दिल्ली : संपत्ती क्लेम करण्यासाठी नॉमिनेशन अत्यावश्यक आहेच, पण मृत्युपत्र बनविणे ही एक निःस्वार्थी कृती आहे. आपल्या कुटुंबियांना आपल्यानंतर आपल्या संपत्तीचे मालकी हक्क सहज मिळावेत ही त्यामागची निर्मळ भावना आहे.
त्यामुळे नंतर नव्हे, आताच मृत्युपत्र करा आणि संपत्तीचे वाद टाळा. याविषयी सी.ए. मनीष लडगे यांनी केलेले मार्गदर्शन अजूनही धडधाकट आहोत. मृत्युपत्राची गरज तर वयोवृद्धांना आहे, असा विचार केला जातो. तसेच माझ्या सगळ्या प्रॉपर्टीचे नॉमिनेशन केले आहे व ही सर्व माझ्या कुटुंबियांना सहज हस्तांतरित होईल असे जर आपणास वाटत असेल तर तर हा गोड गैरसमज आहे. नॉमिनेशन केले असले तर आपल्या वारसाला ती फक्त स्वतःजवळ ठेवता येते, पण त्याची पूर्ण मालकी त्याला मिळत नाही. त्यामुळे ती प्रॉपर्टी विकण्याचा अधिकार त्याच्याकडे नसतो. ती जर प्रॉपर्टी जर त्याला विकायची असेल तर मात्र त्याला कोर्टात आपण या प्रॉपर्टीचे कायद्याने वारसदार आहोत, हे सिद्ध करावे लागते.
मृत्युपत्राप्रमाणे प्रॉपर्टीचे व मालमत्तेचे हस्तांतरण होते व आपले जर मृत्युपत्रात नाव नसेल तर त्या प्रॉपर्टीतल्या सहभागास आपण मुकू शकता. फक्त मृत्युपत्र दाखवून आपल्या प्रॉपर्टीचे हक्क आपल्या नॉमिनीला मिळतात. यामुळे कोर्टाची पायरीदेखील चढायला लागत नाही. प्रॉपर्टी किंवा मालमत्तेचे मालकी हक्क मिळविण्यासाठी आपल्याला ऍडमिनिस्ट्रेशन किंवा सक्सेशन सर्टिफिकेटसाठी कोर्टाची पायरी चढायला लागली तर मात्र कधी कधी अंतर्गत वादामुळे आपली संपत्ती आपल्या वारसदारांच्या उपभोगापासून वंचित राहू शकते. हे मालकीचे सर्टिफिकेट मिळवताना सर्व वारसदारांच्या सह्या घेताना नॉमिनीला कधी कधी खूप अडचणींना सामोरे जायला लागते व संपत्ती बऱ्याच काळासाठी कुणीही वापर न करता पडून राहू शकते.
मृत्युपत्र करणाऱ्याला इंग्रजीत टेस्टेटर असे म्हणतात. कधी कधी मृत्यू पावलेल्या माणसाची किती प्रॉपर्टी आहे हेदेखील वारसांना ठाऊक नसते. मृत्युशय्येवर बनलेल्या मृत्युपत्रावर नेहमीच संभ्रम निर्माण राहतो. मृत्युपत्र बनविणाऱयाने कुठल्या मनःस्थितीत मृत्युपत्र बनविले असेल या शंकेला वाव निर्माण होऊ शकतो.
लक्षात ठेवा!
मृत्युपत्र अगदी सध्या कागदावर बनू शकते. आधी आपल्या सर्व संपत्तीची एका कागदावर नोंद करा. त्यापैकी कुठली संपत्ती कुणाला किती प्रमाणात द्यायची आहे व त्यांचे आपल्याशी काय नाते आहे हे लिहा. ठराविक लाभधारकानंतर ती संपत्ती अजून कुणाकडे जाणार याचीही नोंद लिहा. मृत्युपत्र अमलात आणणारी व्यक्ती निश्चित करा व त्याला हे मृत्युपत्र अमलात आणण्यासाठी तयार करा. त्याची नोंद मृत्युपत्रात लिहा. यासाठी दोन जणांच्या साक्षी लागतील.
जर मृत्युपत्र बनविणारा आजारी किंवा अपंग असेल तर साक्षीदार म्हणून डॉक्टर किंवा सोसायटीत राहणाऱया एखाद्या मान्यवर व्यक्तीची सही घ्या. मृत्युपत्र बनविणाऱ्याच्या समोर दोन्ही साक्षीदारांनी सही करायला हवी.
मृत्युपत्रातील मजकुरामुळे कुठलाही गोंधळ निर्माण होता कामा नये. हे मृत्युपत्र शक्यतो व्यावसायिक व्यक्तीकडून तयार केले तर अधिक चांगले. मृत्युपत्र जर रजिस्टर करता आले तर अधिक चांगले. काही जण आपले मृत्युपत्र कोर्टात जाऊन प्रोबेट करतात. त्यामुळे मृत्युपत्राला आव्हान देण्याचा प्रश्नच उरत नाही. प्रोबेट करणे खर्चिक बाब आहे. उद्या जर मृत्युपत्रात बदल करायचे झाल्यास जुन्या मृत्युपत्राला पुरवणी जोडू शकतो किंवा जुने मृत्युपत्र फाडून नवीन मृत्युपत्र बनवू शकतो. जिवंत असताना आपण कितीही वेळा मृत्युपत्र बदलू शकतो.
News - Rajy